Puszyste kluski z sosem grzybowym

Te delikatne kluski śląskie z aromatycznym sosem grzybowym to tradycyjne danie, które przywołuje wspomnienia niedzielnych obiadów u mojej babci. Połączenie puszystych ziemniaczanych klusek z bogatym w smaku sosem tworzy danie, które zadowoli każdego miłośnika polskiej kuchni.

Za każdym razem gdy przygotowuję te kluski przenoszę się myślami do dzieciństwa. Pamiętam jak moja babcia pozwalała mi robić charakterystyczne wgłębienia kciukiem w każdej klusce tłumacząc że to właśnie one sprawiają że kluski śląskie są tak wyjątkowe.

Składniki

• Ziemniaki: najlepiej mączyste typu C odmiany jak Irga czy Bryza zapewnią odpowiednią konsystencję klusek
• Mąka pszenna: użyj typu 450 lub 500 dla najlepszych rezultatów
• Jajko: dodaje elastyczności i pomaga związać ciasto
• Sól: wydobywa smak ziemniaków
• Pieczarki: wybieraj jędrne o zamkniętych kapeluszach, brązowe mają intensywniejszy smak
• Cebula: żółta lub biała zapewnia słodki aromat podstawy sosu
• Czosnek: świeży, nie suszony dla pełniejszego smaku
• Bulion warzywny: domowy jeśli to możliwe nadaje głębi smakowej
• Śmietana kwaśna: o zawartości minimum 18% tłuszczu dla kremowej konsystencji
• Masło: najlepiej klarowane do smażenia grzybów
• Natka pietruszki: świeża, dodaje koloru i świeżości gotowemu daniu

Instrukcja krok po kroku

Przygotowanie ziemniaków:

Obierz ziemniaki i pokrój je w kostkę około 2 cm. Gotuj w osolonej wodzie przez około 15 minut aż będą miękkie. Odcedź dokładnie i pozostaw do lekkiego ostygnięcia. Następnie ubij je tłuczkiem lub przepuść przez praskę unikając użycia miksera który mógłby sprawić że ziemniaki staną się gumowate.

Formowanie ciasta:

Do przestudzonych ziemniaków dodaj mąkę jajko i sól. Wyrabiaj ciasto rękami aż powstanie jednolita masa. Ciasto powinno być miękkie ale nie lepić się do rąk. Jeśli jest zbyt lepkie dodaj odrobinę więcej mąki ale pamiętaj aby nie przesadzić gdyż zbyt duża ilość mąki sprawi że kluski będą twarde.

Formowanie klusek:

Odrywaj małe kawałki ciasta i formuj kulki wielkości orzecha włoskiego. W każdej kulce zrób wgłębienie kciukiem. Ten charakterystyczny kształt z wgłębieniem jest znakiem rozpoznawczym klusek śląskich i pomaga im równomiernie się ugotować. Układaj uformowane kluski na oprószonej mąką powierzchni aby się nie sklejały.

Gotowanie klusek:

Zagotuj duży garnek osolonej wody. Gdy woda zawrze delikatnie wkładaj kluski partiami aby nie zlepiały się podczas gotowania. Gotuj je aż wypłyną na powierzchnię a następnie jeszcze przez około 2 minuty. Wyławiaj ugotowane kluski łyżką cedzakową i układaj na talerzu nie nakładając ich na siebie.

Przygotowanie sosu grzybowego:

Rozgrzej masło na patelni dodaj posiekaną cebulę i czosnek. Smaż na średnim ogniu przez około 3 minuty aż cebula się zeszkli. Dodaj pokrojone pieczarki i kontynuuj smażenie przez 5 minut aż grzyby zmiękną i zaczną się rumienić. Potrawa nabierze głębszego smaku jeśli pozwolisz grzybom lekko przyrumienić się podczas smażenia.

Wykończenie sosu:

Wlej bulion warzywny do grzybów i zagotuj. Zmniejsz ogień i gotuj przez 2 minuty aby smaki się połączyły. Dodaj śmietanę mieszając delikatnie aby się nie zważyła. Dopraw solą i pieprzem do smaku. Gotuj sos na wolnym ogniu przez kolejne 2 minuty aż lekko zgęstnieje ale nie za długo aby śmietana się nie zwarzyła.

Podawanie:

Ułóż gorące kluski na talerzu polej obficie sosem grzybowym i posyp świeżo posiekaną natką pietruszki. Danie najlepiej smakuje podane od razu po przygotowaniu gdy kluski są jeszcze ciepłe a sos aromatyczny.

Przypnij

Moja babcia zawsze dodawała odrobinę gałki muszkatołowej do ciasta na kluski co nadawało im niepowtarzalny aromat. Kiedy byłam mała pomagałam jej w kuchni i fascynowało mnie jak z prostych składników powstawało tak pyszne danie które zawsze jednoczyło całą rodzinę przy stole.

Przechowywanie i odgrzewanie

Ugotowane kluski śląskie można przechowywać w lodówce do 3 dni w szczelnie zamkniętym pojemniku. Najlepiej przechowywać je oddzielnie od sosu aby nie nasiąkły i nie stały się zbyt miękkie. Aby odgrzać wrzuć je na kilka sekund do wrzącej wody lub podgrzej w mikrofalówce skrapiając wodą. Sos grzybowy najlepiej odgrzewać na małym ogniu dodając odrobinę bulionu jeśli stał się zbyt gęsty.

Propozycje alternatywnych składników

Jeśli nie masz dostępu do świeżych grzybów możesz użyć suszonych. Namocz je wcześniej w ciepłej wodzie przez około 30 minut a następnie pokrój i użyj wody z moczenia jako części bulionu do sosu. Dla bardziej wyrazistego smaku możesz zastąpić zwykłe pieczarki grzybami leśnymi jak podgrzybki czy kurki. Osoby unikające glutenu mogą zastąpić mąkę pszenną skrobią ziemniaczaną lub mąką ziemniaczaną w proporcji 1:1.

Przypnij

Historia i tradycja

Kluski śląskie mają swoje korzenie w tradycyjnej kuchni Śląska regionu o bogatej historii kulinarnej. Dawniej były daniem codziennym przygotowywanym z resztek ugotowanych ziemniaków co pozwalało zaoszczędzić na jedzeniu w trudnych czasach. Charakterystyczny kształt z wgłębieniem nie jest tylko elementem dekoracyjnym ale ma praktyczne zastosowanie pozwalając kluskom równomiernie się ugotować i lepiej zatrzymywać sos. W tradycyjnej wersji kluski podawano ze skwarkami i zasmażaną kapustą ale współcześnie często serwuje się je właśnie z sosem grzybowym który doskonale komponuje się z ich delikatnym smakiem.

Pytania i odpowiedzi dotyczące przepisu

→ Jak sprawić, by kluski śląskie były miękkie i puszyste?

Aby kluski śląskie były miękkie i puszyste, ziemniaki należy dokładnie ugotować i zemleć, gdy są jeszcze ciepłe. Ważne jest, aby nie dodawać zbyt dużo mąki, tylko tyle by ciasto się nie kleiło. Formując kluski, warto robić to delikatnie, nie ugniatając ciasta zbyt mocno. Gotować je należy w dużej ilości lekko osolonej wody na małym ogniu, wyjmując wkrótce po wypłynięciu na powierzchnię.

→ Czy można przygotować kluski śląskie wcześniej?

Tak, kluski śląskie można przygotować wcześniej. Ugotowane kluski można przechowywać w lodówce przez 2-3 dni. Najlepiej przechowywać je bez sosu, w zamkniętym pojemniku. Przed podaniem wystarczy je podgrzać na parze lub krótko w mikrofalówce. Można je również zamrozić – należy wtedy rozłożyć je na tacy tak, aby się nie stykały, zamrozić, a następnie przełożyć do woreczka.

→ Jakie grzyby najlepiej nadają się do sosu?

Do sosu grzybowego najlepiej nadają się grzyby leśne, takie jak borowiki, podgrzybki czy maślaki, które nadają intensywny aromat. W wersji bardziej dostępnej można użyć pieczarek, najlepiej brązowych, które mają bogatszy smak niż białe. Można również wykorzystać mieszankę różnych grzybów dla uzyskania bardziej złożonego smaku. Suszone grzyby, namoczone wcześniej, również świetnie wzbogacą sos.

→ Czym można zastąpić śmietanę w sosie grzybowym?

Śmietanę w sosie grzybowym można zastąpić kilkoma alternatywami. Dla osób na diecie wegańskiej dobrym wyborem będzie mleko kokosowe, śmietanka sojowa lub owsiana. Można również użyć jogurtu greckiego dla lekkiej, kwaskowatej nuty. Jeśli chcemy uzyskać kremową konsystencję bez dodatku nabiału, można zagęścić sos mąką ziemniaczaną rozrobioną w niewielkiej ilości wody lub zmiksować część grzybów na puree.

→ Jak podawać kluski śląskie z sosem grzybowym?

Kluski śląskie z sosem grzybowym najlepiej podawać na ciepło, z sosem polanym na wierzch lub podanym obok, aby każdy mógł nałożyć preferowaną ilość. Danie można ozdobić świeżo posiekaną natką pietruszki lub koperkiem. Doskonałym dodatkiem będzie surówka z kiszonej kapusty, buraczków lub mizeria, które świetnie równoważą kremowy sos. Tradycyjnie kluski śląskie podaje się również z okrasą z boczku i cebuli.

→ Czy kluski śląskie są bezglutenowe?

Tradycyjne kluski śląskie nie są bezglutenowe, ponieważ zawierają mąkę pszenną. Można jednak przygotować wersję bezglutenową, zastępując mąkę pszenną mąką ziemniaczaną, skrobią kukurydzianą lub mieszanką mąk bezglutenowych. Warto pamiętać, że konsystencja ciasta może się nieco różnić, więc może być konieczne dostosowanie proporcji składników. Zawsze należy upewnić się, że wszystkie używane składniki są certyfikowane jako bezglutenowe.