
Sourdough zapiekanka z pieczarkami i karmelizowaną cebulą to wytrawna wersja polskiego klasyka która sprawdzi się zarówno jako sycące danie obiadowe jak i szybka przekąska. Chrupiący chleb na zakwasie łączy się tu ze słodką cebulą podsmażoną do złocistości i soczystymi pieczarkami przykrytymi ciągnącym się serem. Ta zapiekanka smakuje domowym ciepłem i nowoczesnym sznytem dzięki prostym składnikom najwyższej jakości.
Zrobiłam tę zapiekankę pierwszy raz w chłodny wieczór kiedy miałam resztkę chleba na zakwasie i kilka pieczarek na zbyciu. Od tej pory stała się klasykiem na spotkaniach w gronie przyjaciół – zawsze znika do ostatniego kawałka.
Składniki
- chleb na zakwasie: wybierz chrupiący miąższ i grubo pokrojoną kromkę dobrze sprawdzi się rzemieślniczy wypiek z delikatną kwaśnością
- żółta cebula: nadaje słodyczy po długim smażeniu lepiej sprawdzą się cebule ciężkie twarde o złotożółtej skórce
- pieczarki bądź boczniaki: najlepiej świeże nieprzerośnięte wybieraj te o zwartym kapeluszu jasnoszare lub kremowe
- czosnek: podkreśli smak całości wybieraj ząbki twarde i bez zielonych kiełków
- tymianek: świeży da korzenne nuty suszony również pasuje ale użyj mniejszej ilości
- ser tarty: gruyère mozzarella lub ser wędzony każdy z nich zapewni ciągnącą strukturę wybierz dobrze sprasowany bez konserwantów
- masło: prawdziwe bez dodatków na nim najlepiej karmelizuje się cebula
- oliwa z oliwek: extra virgin podbije aromat możesz też użyć oleju tłoczonego na zimno
- sól oraz świeżo mielony czarny pieprz: podkreślą wszystkie smaki najlepiej miel je tuż przed użyciem
- natka pietruszki: do posypania soczysta i świeża zawsze dodaje rześkości wybieraj intensywnie zielone listki
- ketchup lub ostra sriracha: do polania na gorąco wybierz ketchup klasyczny lub domowy
Sposób przygotowania krok po kroku
- Rozgrzanie piekarnika:
- Ustaw piekarnik na 220 stopni C ustaw grzanie góra dół i wyłóż blachę papierem do pieczenia by chleb się nie przykleił
- Karmelizowanie cebuli:
- Na dużej patelni rozpuść masło razem z oliwą na średnim ogniu wsyp cebulę z odrobiną soli smaż mieszając przez około piętnaście minut aż stanie się miękka złota i wyraźnie słodka od parowania
- Smażenie pieczarek i czosnku:
- Dodaj do cebuli czosnek pieczarki oraz tymianek podsmażaj dalej przez osiem minut aż grzyby odparują sok będą delikatnie rumiane dopraw odrobiną soli i świeżym pieprzem
- Podpiekanie chleba:
- Ułóż kromki chleba na przygotowanej blasze wsadź do nagrzanego piekarnika na pięć minut by lekko się przypiekły po wyjęciu będą chrupkie i wytrzymałe na soczysty farsz
- Układanie dodatków i sera:
- Na opieczonych kromkach chleba równo rozłóż gorące warzywa obficie posyp startym serem w każdej szczelinie by powstała apetyczna skorupka
- Pieczenie zapiekanki:
- Wstaw blachę z zapiekankami z powrotem do piekarnika na kolejne dziesięć minut pilnuj aż ser się rozpuści zrumieni pojawią się złote bąbelki a brzegi chleba będą chrupiące
- Ostateczne wykończenie:
- Podaj gorącą zapiekankę prosto z pieca posyp natką pietruszki dla świeżości polej po wierzchu ketchupem lub srirachą jeśli lubisz pikantne smaki

Warto wiedzieć
duża ilość błonnika dzięki chlebowi na zakwasie i grzybom
smakuje równie dobrze po odgrzaniu nawet następnego dnia
świetnie sprawdza się jako przekąska na ciepło lub zimno
Pieczarki w tym przepisie są moim ulubionym składnikiem bo dzięki nim całość staje się sycąca a aromat po zapieczeniu przypomina mi obiady w domu rodzinnym kiedy zawsze pachniało smażonymi grzybami. Najlepsze wspomnienia to te kiedy cała rodzina zbierała się przy stole i każdy dostawał swoją porcję prosto z blachy.
Przechowywanie i odgrzewanie
Gdy zapiekanka ostygnie możesz ją owinąć szczelnie folią i schować do lodówki gdzie wytrzyma do dwóch dni. Do odgrzania najlepiej użyć piekarnika rozgrzanego do stu osiemdziesięciu stopni wtedy ponownie stanie się chrupiąca i nie rozmięknie. Unikaj mikrofalówki by chleb nie zrobił się gumowaty.
Wymiana składników
Jeśli zabraknie Ci świeżego tymianku sprawdzi się też oregano lub estragon choć wtedy zapiekanka nabierze zupełnie nowego charakteru. Zamiast gruyère można wybrać ser cheddar lub dobry wiejski ser żółty gdy nie masz pieczarek wypróbuj podsmażoną cukinię lub bakłażana dla letniego akcentu.
Jak podawać
Zapiekankę najlepiej serwować na ciepło z chrupiącą zieloną sałatą albo marynowanymi ogórkami dla kontrastu smaków. Świetnie smakuje też pokrojona na mniejsze kawałki jako przekąska na domówe lub spotkanie przy planszówkach.
Kontekst kulturowy
Zapiekanki to symbol polskiej street foodowej klasyki a chleb na zakwasie dodaje temu przepisowi domowego charakteru i głębi smaku. Dawniej przygotowywane głównie na białej bułce teraz coraz chętniej wracamy do lepszych składów i bardziej wyrazistych wersji inspirowanych współczesną kuchnią.

Pytania i odpowiedzi dotyczące przepisu
- → Jakie pieczywo najlepiej wybrać?
Najlepiej sprawdzi się chleb na zakwasie, który po zapieczeniu daje chrupiącą skórkę i miękki środek.
- → Czy można użyć innych grzybów?
Oczywiście, można wykorzystać ulubione grzyby leśne lub mieszankę pieczarek i boczniaków.
- → Jak uzyskać najlepszą karmelizację cebuli?
Warto smażyć cebulę na małym ogniu przez około 20 minut, mieszając co jakiś czas, by osiągnąć głęboki, słodki smak.
- → Jakiego sera można użyć?
Dobrze sprawdzą się sery łatwo topiące się, np. gruyère, mozzarella czy ser wędzony dla intensywniejszego aromatu.
- → Czy zapiekankę można przygotować wcześniej?
Tak, mieszankę cebuli i grzybów można przygotować z wyprzedzeniem i ułożyć na pieczywie tuż przed pieczeniem.