
Ten tradycyjny polski oscypek z żurawiną to moja ulubiona propozycja na rozpoczęcie górskich spotkań rodzinnych. Połączenie wędzonego sera z słodko-kwaśną żurawiną tworzy niepowtarzalną kompozycję smaków, która zachwyca zarówno tradycjonalistów, jak i poszukiwaczy kulinarnych przygód.
Ten przepis uratował niejedno nasze spontaniczne spotkanie z przyjaciółmi. Pamiętam jak kiedyś podczas zimowego weekendu w górach wszyscy zachwycali się tym prostym daniem, które stało się już tradycją naszych wyjazdów.
Składniki
- 400 g sera oscypek: najlepiej oryginalny z Podhala dla autentycznego smaku
- 100 g suszonych żurawin: dodają słodkokwaśny akcent idealnie równoważący słony ser
- 2 łyżki świeżego tymianku: świeży tymianek nadaje aromat który doskonale łączy się z wędzonym serem
- 2 łyżki miodu: najlepiej sprawdza się wielokwiatowy lub gryczany dla głębszego smaku
- 50 g posiekanych orzechów włoskich: opcjonalnie dodają chrupkości i orzechowego aromatu
Instrukcja krok po kroku
- Przygotowanie sera:
- Pokrój oscypek w grube plastry o grubości około 1 cm. Ważne by plastry nie były zbyt cienkie aby ser nie wysechł podczas grillowania. Zbyt grube plastry mogą z kolei nie roztopić się prawidłowo.
- Grillowanie:
- Rozgrzej patelnię na średnim ogniu i grilluj plastry sera po 3-4 minuty z każdej strony. Obserwuj uważnie ser podczas grillowania. Ser powinien się lekko rozpuścić i nabrać złocistego koloru ale nie przypalić. Możesz delikatnie nacisnąć ser łopatką aby sprawdzić czy jest już miękki w środku.
- Serwowanie:
- Ułóż gorący ser na talerzu do serwowania. Od razu po zdjęciu z patelni polej ciepły ser miodem aby mógł się dobrze wchłonąć. Posyp równomiernie żurawiną tymiankiem i opcjonalnie orzechami włoskimi. Serwuj natychmiast póki ser jest jeszcze ciepły i miękki.

Musisz wiedzieć
Oscypek smakuje najlepiej gdy jest jeszcze ciepły i lekko miękki. Danie można przygotować również na grillu podczas letnich spotkań. Stanowi doskonałe źródło białka i wapnia.
Moja babcia zawsze dodawała do tego dania świeżo zebrane zioła z ogródka. Pamiętam jak podczas jednego z naszych rodzinnych spotkań w Zakopanem miejscowy góral nauczył nas że prawdziwy oscypek powinien być lekko sprężysty w dotyku i mieć wyraźny wędzony zapach. Od tamtej pory zawsze zwracam uwagę na te cechy przy zakupie sera.
Przechowywanie
Oscypek najlepiej smakuje świeżo przygotowany kiedy jest jeszcze ciepły. Jeśli jednak zostały Ci resztki możesz przechować je w lodówce do 2 dni w szczelnie zamkniętym pojemniku. Przed podaniem ponownie podgrzej na patelni lub w mikrofalówce przez 20-30 sekund. Pamiętaj że ser po odgrzaniu może stać się nieco twardszy.
Alternatywne składniki
Jeśli nie masz dostępu do oryginalnego oscypka możesz zastąpić go innym wędzonym twardym serem jak korbáčik halloumi czy nawet grillowanym serem żółtym. Zamiast żurawiny sprawdzą się również suszone borówki wiśnie a nawet rodzynki namoczone w rumie. Miód można zastąpić syropem klonowym lub gęstym syropem z agawy. Dla bardziej wytrawnej wersji zamiast miodu spróbuj użyć balsamicznego redukcji.

Podawanie i dodatki
Grillowany oscypek z żurawiną świetnie komponuje się z chrupiącym pieczywem lub krakersami. Doskonale smakuje w towarzystwie kieliszka wytrawnego białego wina jak Chardonnay lub Riesling. Dla bardziej tradycyjnego podejścia serwuj z kwaśnym jabłkiem pokrojonym w cienkie plastry które doskonale równoważy tłustość sera. W lecie dodaj do talerza garść świeżych owoców sezonowych jak maliny czy jagody.
Pytania i odpowiedzi dotyczące przepisu
- → Czym można zastąpić oscypek?
Jeśli nie masz dostępu do oryginalnego oscypka, możesz użyć innego wędzonego sera twardego. Dobrze sprawdzi się wędzony ser góralski, ser koryciński lub halloumi. Ważne, aby ser dobrze się grillował i nie rozpływał całkowicie podczas podgrzewania.
- → Jak sprawdzić czy ser jest odpowiedni dla wegetarian?
Aby ser był odpowiedni dla wegetarian, powinien być wyprodukowany bez użycia podpuszczki zwierzęcej. Sprawdź etykietę produktu - powinien zawierać informację o użyciu podpuszczki mikrobiologicznej lub roślinnej zamiast zwierzęcej.
- → Czy można przygotować to danie wcześniej?
Najlepiej podawać oscypek z żurawiną bezpośrednio po przygotowaniu, gdy ser jest jeszcze ciepły. Jeśli musisz przygotować wcześniej, możesz pokroić ser i przygotować dodatki, a grillowanie wykonać tuż przed podaniem. Zimny grillowany ser traci na elastyczności i smaku.
- → Jakie wino najlepiej pasuje do oscypka z żurawiną?
Do oscypka z żurawiną doskonale pasują lekkie białe wina o owocowym charakterze, takie jak Riesling czy Gewürztraminer. Ich kwasowość i aromat dobrze kontrastują z tłustością sera i słodyczą żurawiny. Możesz też podać polskie miody pitne dla bardziej tradycyjnego połączenia.
- → Czy można użyć świeżej żurawiny zamiast suszonej?
Tak, możesz użyć świeżej żurawiny, ale pamiętaj, że ma ona bardziej kwaśny smak niż suszona. Warto w takim przypadku zwiększyć ilość miodu lub krótko podgotować świeżą żurawinę z odrobiną cukru lub miodu, aby złagodzić jej cierpkość.
- → Jak przechowywać pozostały oscypek?
Niewykorzystany surowy oscypek najlepiej przechowywać w lodówce, zawinięty w papier lub folię spożywczą. Zachowa świeżość przez około 7-10 dni. Już grillowanego sera z dodatkami nie zaleca się przechowywać, gdyż traci swoje walory smakowe i teksturę.