Zalewajka świętokrzyska z boczkiem

Kategoria: Smaki regionów Polski

Tradycyjna zalewajka świętokrzyska wyróżnia się połączeniem ziemniaków, zakwasu, aromatycznego boczku oraz suszonych grzybów. Tak przygotowana zupa ma głęboki, domowy smak i przyjemną kwaskowość. Serwowanie jej z chrupiącą grzanką z chleba żytniego podaną osobno dodaje wyjątkowego charakteru i podkreśla tradycyjny, regionalny styl dania.

Basia Smakowita, w kuchni, w koszulce i rękawicach, uśmiechnięta, zdjęcie użytkowe.
Ostatnia aktualizacja: Fri, 01 Aug 2025 12:25:03 GMT
Zalewajka świętokrzyska z boczkiem i suszonymi grzybami to delikatne danie. Przypnij
Zalewajka świętokrzyska z boczkiem i suszonymi grzybami to delikatne danie. | smakibabci.com

Ta zalewajka świętokrzyska rozgrzewa od środka i przywołuje wspomnienie dawnych domowych obiadów. Bogactwo ziemniaków, aromat suszonych grzybów i wyrazisty boczek tworzą zupę idealną na jesień i zimę. Domowy zakwas nadaje wyrazistego charakteru, a z chrupiącą grzanką to prawdziwy rarytas, który docenia cała rodzina.

Składniki

  • Ziemniaki: dają sytość i delikatną konsystencję najlepiej wybierać typ mączysty np odmiana Irga
  • Zakwas na żur: gwarantuje wyrazisty kwaskowy smak wybieraj domowy bez konserwantów
  • Boczek wędzony: wnosi głębię wybieraj kawałek ze sporą ilością mięsa
  • Suszone grzyby: las w garnku wybieraj podgrzybki lub borowiki dobrze wysuszone
  • Cebula: podkręca aromat najlepiej słodka odmiana
  • Czosnek: dla intensywności wybieraj twardsze ząbki
  • Liść laurowy i ziele angielskie: klasyka polskiej zupy
  • Chleb żytni: do grzanki najlepiej na naturalnym zakwasie z chrupiącą skórką

Krok po kroku

Przygotowanie grzybów:
Zalej suszone grzyby szklanką gorącej wody odstaw na minimum godzinę aż zmiękną następnie drobno je posiekaj
Gotowanie ziemniaków:
Obierz ziemniaki i pokrój w średnią kostkę umieść w dużym garnku zalej 12 litrami zimnej wody dodaj liść laurowy ziele angielskie oraz napar z grzybów z posiekanymi grzybami gotuj aż ziemniaki będą miękkie ale nierozpadające się
Podsmażanie boczku i cebuli:
Pokrój boczek w kostkę smaż na suchej patelni aż się wytopi dodaj posiekaną cebulę i smaż aż cebula się zeszkli dodaj przeciśnięty czosnek wszystko razem przesmaż przez minutę
Zakwaszanie zupy:
Dodaj podsmażony boczek z cebulą do garnka wlej powoli zakwas cały czas mieszając smakuj aby wyczuć optymalny poziom kwaskowości gotuj razem przez kolejne 10 minut na małym ogniu
Przygotowanie grzanki:
Chleb żytni skrop delikatnie oliwą opiecz na suchej patelni lub w piekarniku aż skórka się zezłoci podawaj osobno do gorącej zupy
Zalewajka świętokrzyska z boczkiem i suszonymi grzybami. Przypnij
Zalewajka świętokrzyska z boczkiem i suszonymi grzybami. | smakibabci.com

Warto wiedzieć

Naturalnie sycąca dobra jako samodzielny posiłek

Doskonałe źródło probiotyków jeśli użyjesz domowego zakwasu

Świetnie smakuje z dodatkiem świeżego majeranku

Boczek to mój ulubiony składnik bo nadaje zupie cudownego aromatu zawsze przypomina mi rodzinne gotowanie z babcią kiedy razem kroiłyśmy boczek i podjadałyśmy najlepsze kawałki

Jak przechowywać

Zalewajka doskonale znosi przechowywanie w lodówce nawet do trzech dni smakuje wtedy jeszcze pełniej jej aromaty się łączą jeśli planujesz ugotować więcej trzymaj osobno grzanki by nie straciły chrupkości

Zamienniki składników

Możesz użyć innego rodzaju grzybów na przykład pieczarek jeśli nie masz suszonych sprawdzi się też wędzona słonina zamiast boczku dla łagodniejszego smaku polecam wymieszać część ziemniaków z selerem korzeniowym

Pomysły na podanie

Podawaj gorącą zupę zalewajkę z kleksem śmietany i dużą porcją grzanki żytniej dla odrobiny świeżości możesz dodać posiekany koperek dzieci uwielbiają wersję z jajkiem na twardo pokrojonym w kostkę

Zalewajka świętokrzyska z boczkiem i suszonymi grzybami. Przypnij
Zalewajka świętokrzyska z boczkiem i suszonymi grzybami. | smakibabci.com

Zalewajka w tradycji

To danie znane w województwie świętokrzyskim od pokoleń dawniej gotowane z dodatkiem boczku przy wielkich piecach było symbolem domowego ciepła zanim podano mięso na wielkie święto zalewajka rozgrzewała rodziny po powrocie z pola

Pytania i odpowiedzi dotyczące przepisu

→ Jakie grzyby najlepiej dodać do zalewajki?

Najlepiej sprawdzą się suszone prawdziwki lub podgrzybki, nadając zupie intensywny aromat.

→ Czy można użyć innego rodzaju boczku?

Można wykorzystać zarówno wędzony, jak i surowy boczek; wędzony doda więcej głębi smaku.

→ Czym najlepiej zakwasić zalewajkę?

Najlepszy efekt uzyskasz używając domowego zakwasu żytniego, ale można sięgnąć po gotowy ze sklepu.

→ Co zamiast chleba żytniego do grzanki?

Dobrym zamiennikiem będzie chleb razowy lub inny pełnoziarnisty, który po upieczeniu będzie chrupiący.

→ Jak długo gotować grzyby przed dodaniem do zupy?

Suszone grzyby mocz przez minimum godzinę, a następnie gotuj 20–30 minut, aby wydobyć smak.

Zalewajka świętokrzyska boczek grzyby

Zalewajka z ziemniakami, boczkiem i grzybami, podana z żytnimi grzankami dla intensywnego smaku.

Czas przygotowania
20 min
Czas gotowania
40 min
Czas całkowity
60 min
Autorka: Basia Smakowita

Kategoria: Kuchnia Regionalna

Poziom trudności: Średni

Kuchnia: Polska

Wydajność: 4 Porcje

Dieta: Bezlaktozowe

Składniki

→ Główne składniki

01 500 g ziemniaków
02 1 litr zakwasu na żur
03 200 g boczku wędzonego
04 30 g suszonych grzybów
05 1 cebula
06 2 ząbki czosnku
07 1 liść laurowy
08 4 ziarna ziela angielskiego
09 sól i pieprz do smaku
10 olej do smażenia
11 kilka kromek chleba żytniego (na grzanki)

Kroki wykonania

Krok 01

Obierz ziemniaki, pokrój w kostkę i ugotuj w 1,5 litra osolonej wody, aż będą miękkie.

Krok 02

Pokrój boczek w kostkę, podsmaż na oleju, a następnie dodaj drobno posiekaną cebulę i smaż do zeszklenia.

Krok 03

Suszone grzyby namocz w ciepłej wodzie przez około 30 minut, następnie odsącz i drobno posiekaj.

Krok 04

Do garnka z ugotowanymi ziemniakami dodaj zakwas na żur, podsmażony boczek z cebulą, grzyby, liść laurowy oraz ziele angielskie. Gotuj wszystko na małym ogniu przez 15 minut.

Krok 05

Dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek oraz sól i pieprz do smaku. Wymieszaj dokładnie.

Krok 06

Kromki chleba żytniego pokrój na małe kawałki i podsmaż na suchej patelni lub w piekarniku, aż będą chrupiące.

Krok 07

Podawaj zupę gorącą, z chrupiącymi grzankami na osobnym talerzu.

Uwagi

  1. Dla bardziej intensywnego smaku, można dodać więcej suszonych grzybów lub szczyptę majeranku.
  2. Zakwas na żur domowej roboty doda tradycyjnego charakteru potrawie.

Niezbędne akcesoria

  • garnek
  • patelnia
  • deska do krojenia
  • nóż
  • praska do czosnku

Informacje o alergenach

Sprawdź każdy składnik pod kątem potencjalnych alergenów i skonsultuj się ze specjalistą, jeśli masz wątpliwości.
  • Gluten (chleb żytni, zakwas na żur)

Wartości odżywcze (na porcję)

Podane informacje mają charakter orientacyjny i nie zastępują porady medycznej.
  • Kalorie: 320
  • Tłuszcze: 12 g
  • Węglowodany: 45 g
  • Białka: 10 g