Zupa żurek z białą kiełbasą

Kategoria: Rozgrzewające smaki polskich zup

Nasycony smakami i aromatami żurek to klasyczna polska zupa na domowym zakwasie żytnim. Bazę stanowi zakwas z mąki żytniej i przypraw, dojrzewający minimum 3 dni. Wywar gotuje się z warzyw, białej kiełbasy oraz przypraw, a następnie łączy z zakwasem. Kremowa konsystencja, dzięki dodatkowi śmietany, idealnie łączy się z ostrym chrzanem. Podawany gorący z jajkami i świeżym żytnim pieczywem, żurek wnosi do stołu charakterystyczny kwaśny smak i nutę wędzonki. To doskonały wybór na święta lub rodzinny obiad w chłodniejsze dni.

Basia Smakowita, w kuchni, w koszulce i rękawicach, uśmiechnięta, zdjęcie użytkowe.
Ostatnia aktualizacja: Mon, 26 May 2025 08:47:20 GMT
Zurek to popularna potrawa z Polski, złożona z różnych składników. Przypnij
Zurek to popularna potrawa z Polski, złożona z różnych składników. | smakibabci.com

Zupa żurek to polski klasyk, który rozgrzewa i przenosi do rodzinnych wspomnień. Kwaśny zakwas z mąki żytniej łączy się ze swojską kiełbasą i warzywami, tworząc danie idealne na święta i chłodne dni. Ta zupa jest bogata w tradycje, charakteryzuje się głębokim smakiem i prostymi składnikami, które znajdziesz w każdej polskiej kuchni.

Za pierwszym razem przygotowałam żurek na Wielkanoc dla mojej rodziny i od tej pory pojawia się u nas co roku. To danie zawsze zbliża wszystkich do stołu.

Składniki

  • Mąka żytnia: najlepiej świeża i ekologiczna zapewni intensywny smak zakwasu
  • Woda: filtrowana lub przegotowana dla czystego smaku zakwasu i zupy
  • Czosnek: świeże ząbki dodają głębi i lekkiej ostrości wybieraj te bez zielonych kiełków
  • Liść laurowy i ziele angielskie: gwarantują tradycyjny aromat wybierz niepołamane liście i całe ziarna
  • Biała kiełbasa lub wędzona kiełbasa: najlepsza jest polska kiełbasa wysokiej jakości z krótkim składem
  • Cebula: duża jasna doskonale podkreśli smak bulionu
  • Marchew, pietruszka i seler: świeże korzenie dobrze umyte oraz pokrojone na równe kawałki są podstawą zupy
  • Grzyby suszone: opcjonalnie ale nadają ziemistego posmaku warto użyć borowików lub podgrzybków
  • Majeranek: świeży lub suszony zawsze kruszony tuż przed dodaniem
  • Chrzan: tarty najlepszy domowy lub świeżo starty zapewni ostrzejszy charakter
  • Śmietana: najlepiej tłusta dla gładkiej konsystencji przed dodaniem ogrzać do temperatury zupy
  • Jajka: wiejskie gotowane na twardo pyszne jako ozdoba i smakowe wykończenie
  • Chleb żytni: świeży najlepiej na zakwasie podany z grubą skórką

Instrukcje krok po kroku

Przygotowanie zakwasu:
Do dużego czystego słoja wsyp mąkę żytnią, wlej letnią wodę, dodaj rozgnieciony czosnek, liść laurowy oraz ziele angielskie. Dokładnie wymieszaj całość. Przykryj słoik gazą i odstaw w temperaturze pokojowej na 3 do 5 dni. Każdego dnia przemieszaj zakwas delikatnie drewnianą łyżką. Powinien nabrać kwaskowatego zapachu.
Gotowanie wywaru:
W dużym garnku umieść wodę, pokrojoną kiełbasę, cebulę oraz warzywa. Dodaj czosnek, suszone grzyby, liść laurowy i ziele angielskie. Całość zagotuj, a następnie zmniejsz ogień i gotuj na wolnym ogniu przez 45 minut. Usuwaj zbierającą się pianę, to zapewni klarowność bulionu.
Wyjmowanie kiełbasy:
Wyłóż kiełbasę z garnka. Ostudź do temperatury pokojowej, a następnie pokrój na grube plasterki.
Przecedzanie bulionu:
Odcedź warzywa i przyprawy z wywaru. Pozostaw tylko czysty aromatyczny bulion w garnku.
Dodawanie zakwasu:
Wlej 1 do 1 i pół szklanki przecedzonego zakwasu do bulionu. Zacznij od mniejszej ilości próbując kwasowości i stopniowo dolej wedle gustu. Gotuj zupę jeszcze przez 10 do 15 minut.
Finalne przyprawianie:
Dodaj pokrojone plastry kiełbasy, wsyp majeranek i chrzan. Przypraw solą i pieprzem. Gotuj jeszcze kilka minut sprawdzając czy smak jest odpowiednio kwaskowy i pikantny.
Zabielanie zupy:
W osobnej miseczce rozrób śmietanę z chochlą gorącej zupy. Następnie cienkim strumieniem wlewaj śmietanę do garnka, energicznie mieszając. Zupa stanie się kremowa i delikatna.
Podawanie:
Gotowy żurek nalewaj do misek, ozdabiając połówkami jajek. Najlepiej podawać ze świeżym chlebem żytnim.
W misce zurek (sour rye soup) zależy od słodyczy, takich jak jajka i szynka. Przypnij
W misce zurek (sour rye soup) zależy od słodyczy, takich jak jajka i szynka. | smakibabci.com

Warto wiedzieć

Naturalnie bogata w probiotyki dzięki zakwasowi. Możliwość zamrożenia na kilka tygodni. Doskonałe źródło białka z jajek i kiełbasy.

Jak przechowywać żurek

Po ugotowaniu najlepiej przechowywać żurek w szklanym słoju lub pojemniku w lodówce. Bez dodatku śmietany zachowuje świeżość do czterech dni. Zabielony żurek spożyć w ciągu dwóch dni. Jeśli chcesz zamrozić zupę, nie dodawaj śmietany, rozmrożoną zupę zabiel tuż przed podaniem.

Czym zastąpić składniki

Gdy nie masz czasu na przygotowanie zakwasu, możesz użyć gotowego z butelki, choć domowy zawsze smakuje najlepiej. Zamiast wędzonej kiełbasy spróbuj z białą kiełbasą dla łagodniejszego smaku. Warzywa korzeniowe można zastępować według sezonu. Zamiast śmietany sprawdzi się jogurt grecki o wysokiej zawartości tłuszczu.

Jak podawać żurek

Najlepszy efekt uzyskasz serwując żurek z połówkami jajka i grubo pokrojonym chlebem żytnim. Na wyjątkowe okazje podaj żurek w wydrążonym bochenku chleba. Często podaję go również z dobrym masłem czosnkowym do smarowania.

Na talerzu stoi biały talerz z zurekiem, który zawiera wiele składników. Przypnij
Na talerzu stoi biały talerz z zurekiem, który zawiera wiele składników. | smakibabci.com

Żurek w polskiej tradycji

Żurek to zupa symbol Wielkanocy ale dawniej jadało się ją również na przednówku, kiedy zapasy w spiżarni były naprawdę niewielkie. Zakwas był przygotowywany w każdym domu, a gotowanie żurku na ognisku to piękne wspomnienie dla wielu Polaków.

Pytania i odpowiedzi dotyczące przepisu

→ Jak długo przygotowuje się zakwas do żurku?

Zakwas przygotowuje się przez 3–5 dni, mieszając go codziennie i trzymając w temperaturze pokojowej. Gotowy zakwas ma kwaśny, przyjemny aromat.

→ Czy można zrobić żurek bez kiełbasy?

Tak, można pominąć kiełbasę i zamiast wywaru mięsnego użyć bulionu warzywnego, aby uzyskać lżejszą wersję dania.

→ Z czym najlepiej podawać żurek?

Najlepiej serwować żurek z ugotowanym na twardo jajkiem oraz kromką świeżego, żytniego chleba. Świetnie smakuje także w chlebie.

→ Jak uzyskać odpowiednio kwaśny smak?

Kwasowość reguluje się ilością dodanego zakwasu. Warto próbować zupy podczas gotowania i stopniowo dolewać zakwas do pożądanego smaku.

→ Jak przechowywać żurek?

Ostudzoną zupę można przechowywać w lodówce do 3 dni. Zakwas do żurku w słoiku wytrzyma do 2 tygodni w lodówce.

Żurek tradycyjny na zakwasie

Kwaśna zupa żytnia z kiełbasą, jajkiem i chrzanem. Rozgrzewający smak polskiej tradycji.

Czas przygotowania
20 min
Czas gotowania
60 min
Czas całkowity
80 min
Autorka: Basia Smakowita

Kategoria: Zupy Tradycyjne

Poziom trudności: Średni

Kuchnia: Polska

Wydajność: 6 Porcje

Dieta: ~

Składniki

→ Na zakwas żytni (zakwas)

01 1 szklanka (120 g) mąki żytniej
02 2 szklanki (480 ml) letniej wody
03 2 ząbki czosnku, obrane i zgniecione
04 2 liście laurowe
05 5 ziaren ziela angielskiego

→ Na zupę

06 450 g polskiej kiełbasy wędzonej (kielbasy), pokrojonej w plasterki
07 8 szklanek (2 litry) wody
08 1 duża cebula, obrana i pokrojona na ćwiartki
09 2 duże marchewki, pokrojone w plasterki
10 1 pietruszka, pokrojona w plasterki
11 1/4 selera korzeniowego, pokrojonego w kostkę (lub 2 łodygi selera, posiekane)
12 3 ząbki czosnku, posiekane
13 3 suszone grzyby (opcjonalnie), opłukane
14 2 liście laurowe
15 5 ziaren ziela angielskiego
16 1 łyżeczka majeranku
17 2 łyżki chrzanu (opcjonalnie)
18 1/2 szklanki (120 ml) śmietany kremówki lub kwaśnej śmietany
19 Sól i świeżo zmielony czarny pieprz, do smaku

→ Do podania

20 4–6 jajek ugotowanych na twardo, przekrojonych na połówki
21 Chleb żytni, do podania

Kroki wykonania

Krok 01

W dużym słoiku wymieszaj mąkę żytnią, letnią wodę, zgnieciony czosnek, liście laurowe i ziele angielskie. Dobrze wymieszaj, przykryj luźno ściereczką i pozostaw do fermentacji w temperaturze pokojowej na 3–5 dni, mieszając raz dziennie. Zakwas powinien nabrać przyjemnie kwaśnego aromatu.

Krok 02

W dużym garnku połącz wodę, kiełbasę, cebulę, marchew, pietruszkę, seler korzeniowy, posiekany czosnek, suszone grzyby (jeśli używasz), liście laurowe i ziele angielskie. Doprowadź do wrzenia, następnie zmniejsz ogień i gotuj na wolnym ogniu przez 45 minut. W razie potrzeby usuń pianę.

Krok 03

Wyjmij kiełbasę z garnka. Jeśli nie jest jeszcze pokrojona, pokrój ją na plastry.

Krok 04

Odcedź warzywa i przyprawy z bulionu. Przełóż czysty bulion z powrotem do garnka.

Krok 05

Dodaj przygotowany zakwas (około 1–1,5 szklanki, przecedzony) do bulionu. Wymieszaj i gotuj na wolnym ogniu przez 10–15 minut. Dostosuj kwaśność, dodając więcej lub mniej zakwasu według upodobań.

Krok 06

Dodaj kiełbasę z powrotem do garnka. Dodaj majeranek, chrzan (jeśli używasz), sól i pieprz. Gotuj na wolnym ogniu przez kolejne 5 minut.

Krok 07

Zmiękcz śmietanę kremówkę lub kwaśną śmietanę, mieszając ją z chochlą gorącej zupy, a następnie dodaj do garnka, mieszając.

Krok 08

Podawaj gorącą zupę, udekorowaną połówkami jaj ugotowanych na twardo i podawaną z kromkami chleba żytniego.

Uwagi

  1. Zakwas można przygotować wcześniej i przechowywać w lodówce do 2 tygodni.
  2. Usuń suszone grzyby, jeśli wolisz łagodniejszy smak.
  3. W wersji wegetariańskiej użyj wywaru warzywnego i pomiń kiełbasę.
  4. Serwowanie w chlebowych miseczkach nadaje zupie świątecznego charakteru.

Niezbędne akcesoria

  • Duży garnek
  • Duży słoik (na zakwas)
  • Drewniana łyżka
  • Sito
  • Chochla
  • Nóż i deska do krojenia

Informacje o alergenach

Sprawdź każdy składnik pod kątem potencjalnych alergenów i skonsultuj się ze specjalistą, jeśli masz wątpliwości.
  • Zawiera gluten (mąka żytnia, chleb), jajka i nabiał (śmietana kremówka lub kwaśna śmietana).
  • Zawiera seler i może zawierać musztardę w niektórych kiełbasach.
  • Sprawdź etykiety kiełbasy i chrzanu pod kątem musztardy lub innych alergenów.

Wartości odżywcze (na porcję)

Podane informacje mają charakter orientacyjny i nie zastępują porady medycznej.
  • Kalorie: 370
  • Tłuszcze: 23 g
  • Węglowodany: 23 g
  • Białka: 18 g