Śląskie kluski z sosem maślowym

Te śląskie kluski z sosem maślanym to klasyczny przepis z mojej rodziny, który przywołuje wspomnienia niedzielnych obiadów w domu mojej babci. Miękkie, delikatne kluski ziemniaczane oblane złocistym masłem to doskonały dodatek do każdego dania głównego.

Pamiętam jak moja babcia uczyła mnie robić te kluski gdy miałam zaledwie osiem lat. Stałam na stołku przy kuchennym blacie i z dumą formowałam każdą kluskę podczas gdy babcia opowiadała historie ze swojego dzieciństwa na Śląsku.

Składniki

• Ziemniaki: 1 kg obrane i pokrojone na kawałki wybieraj odmiany mączne jak Irga lub Bryza które zapewnią idealną konsystencję klusek
• Mąka pszenna: 200 g przesiana aby uniknąć grudek i zapewnić puszystość klusek
• Jajko: 1 duże w temperaturze pokojowej dla lepszego połączenia składników
• Masło: 100 g niesolone najlepiej dobrej jakości które nada wyraźny kremowy smak
• Sól: do smaku pamiętaj aby dobrze posolić wodę do gotowania ziemniaków
• Pieprz: do smaku świeżo zmielony najlepiej smakuje

Instrukcja Krok po Kroku

Gotowanie ziemniaków:

Gotuj obrane i pokrojone ziemniaki w osolonej wodzie przez około 15-20 minut aż będą całkowicie miękkie. Sprawdź widelcem czy ziemniaki łatwo się rozpadają. Odcedź dokładnie i pozostaw do lekkiego ostygnięcia pamiętając że ciepłe ziemniaki łatwiej się przecierają.

Przygotowanie masy ziemniaczanej:

Przepuść ciepłe ziemniaki przez praskę lub przecierak aby uzyskać gładką masę bez grudek. Unikaj używania blendera który może sprawić że ziemniaki staną się kleiste. Odstaw do lekkiego przestygnięcia przez około 5 minut aby nadmiar wilgoci odparował.

Wyrabianie ciasta:

W dużej misce połącz przeciśnięte ziemniaki mąkę jajko sól i pieprz. Wyrabiaj ciasto ręką aż powstanie jednolita gładka masa. Nie wyrabiaj zbyt długo aby kluski nie stały się gumowate. Ciasto powinno być miękkie ale nie lepić się do rąk.

Formowanie klusek:

Odrywaj kawałki ciasta i formuj kule wielkości piłki golfowej. Możesz lekko spłaszczyć kulki lub zrobić charakterystyczne wgłębienie kciukiem co pomoże w utrzymaniu sosu. Układaj uformowane kluski na lekko oprószonej mąką powierzchni.

Gotowanie klusek:

W dużym garnku zagotuj osoloną wodę. Delikatnie wkładaj kluski do wrzątku małymi partiami aby nie obniżyć temperatury wody. Gdy wypłyną na powierzchnię gotuj jeszcze przez 3-4 minuty aż będą miękkie ale jędrne.

Przygotowanie sosu maślanego:

Podczas gdy kluski się gotują roztop masło w rondelku na średnim ogniu aż zacznie się pienić. Uważaj aby nie przypalić masła gdyż stanie się gorzkie. Możesz dodać szczyptę soli do podkreślenia smaku.

Serwowanie:

Wyjmij ugotowane kluski łyżką cedzakową pozwalając odciec nadmiarowi wody. Ułóż na podgrzanym talerzu i polej gorącym masłem. Podawaj natychmiast aby kluski nie wystygły.

Przypnij

Moja babcia zawsze mówiła że sekret idealnych klusek śląskich tkwi w odpowiedniej proporcji ziemniaków do mąki. Używała ziemniaków z własnego ogródka i zawsze gotowała je w mundurkach twierdząc że tak zachowują więcej smaku. Do dziś pamiętam zapach rozgrzanego masła który wypełniał całą kuchnię gdy przygotowywała ten prosty ale niezwykle satysfakcjonujący posiłek.

Porady Dotyczące Przechowywania

Świeżo ugotowane kluski śląskie najlepiej smakują od razu ale jeśli masz pozostałe możesz je przechować. Odstudzone kluski przełóż do szczelnego pojemnika i trzymaj w lodówce do 3 dni. Przed podaniem możesz je odgrzać na dwa sposoby. Pierwsza opcja to podgrzanie w mikrofalówce przez 1-2 minuty przykrywając naczynie wilgotnym ręcznikiem papierowym aby kluski nie wyschły. Druga metoda to podsmażenie na patelni z odrobiną masła co nada im przyjemną złocistą skórkę.

Zamienniki Składników

Jeśli jesteś na diecie bezglutenowej możesz zastąpić mąkę pszenną mąką ziemniaczaną lub mieszanką mąk bezglutenowych. Proporcje mogą wymagać niewielkiej korekty więc dodawaj mąkę stopniowo aż uzyskasz odpowiednią konsystencję. Dla wersji wegańskiej pomiń jajko i zastąp je 2 łyżkami oleju roślinnego oraz użyj margaryny roślinnej zamiast masła. Możesz również eksperymentować z różnymi dodatkami do ciasta jak suszony czosnek lub świeże zioła które nadadzą kluskom inny charakter.

Przypnij

Propozycje Podania

Kluski śląskie świetnie komponują się z wieloma daniami. Tradycyjnie podaje się je jako dodatek do rolady wołowej z czerwoną kapustą lub do gulaszu z dziczyzny. Doskonale smakują również z prostym sosem grzybowym przygotowanym z podsmażonych pieczarek śmietany i świeżo posiekanego koperku. Dla bardziej nowoczesnej wersji spróbuj podać je z sosem serowym z dodatkiem świeżych ziół lub z karmelizowaną cebulą i boczkiem. Na talerzu świetnie wyglądają posypane posiekaną natką pietruszki lub szczypiorkiem.

Historia Klusek Śląskich

Kluski śląskie to jedna z najbardziej rozpoznawalnych potraw kuchni śląskiej której tradycja sięga XIX wieku. Początkowo były one daniem biedoty przygotowanym z najprostszych i najdostępniejszych składników. Z czasem stały się nieodłącznym elementem niedzielnego obiadu w wielu śląskich domach. Charakterystyczne wgłębienie w klusce nazywane jest na Śląsku dziurką lub dupką i według tradycji służyło do zatrzymania sosu. Istnieje nawet powiedzenie że dobra gospodyni potrafi zrobić tak głębokie wgłębienie by zmieściła się w nim łyżka sosu. Współcześnie kluski śląskie zyskały popularność w całej Polsce i są cenione za swój niepowtarzalny smak i konsystencję.

Pytania i odpowiedzi dotyczące przepisu

→ Jak poznać, że kluski śląskie są już ugotowane?

Kluski śląskie są gotowe, gdy wypłyną na powierzchnię wody. Po wypłynięciu należy je gotować jeszcze przez około 3-4 minuty, aby mieć pewność, że są całkowicie ugotowane w środku.

→ Czy można przygotować kluski śląskie wcześniej?

Tak, kluski śląskie można przygotować wcześniej. Po ugotowaniu należy je schłodzić w zimnej wodzie, osuszyć i przechowywać w lodówce do 2 dni. Przed podaniem wystarczy je podgrzać w gotującej się wodzie przez 1-2 minuty lub na patelni z odrobiną masła.

→ Jakie ziemniaki najlepiej nadają się do klusek śląskich?

Najlepsze są ziemniaki typu mączystego, takie jak odmiana Irga czy Bryza. Mają one odpowiednią skrobię, która zapewnia kluskom właściwą konsystencję. Unikaj ziemniaków wodnistych, gdyż będą wymagać dodania większej ilości mąki, co może sprawić, że kluski będą zbyt ciężkie.

→ Czym można zastąpić masło w sosie do klusek śląskich?

Dla wersji wegańskiej można zastąpić masło olejem rzepakowym lub oliwą z oliwek. Inną opcją jest masło roślinne lub margaryna. Dla bardziej wyrazistego smaku, można użyć masła klarowanego (ghee) lub dodać do sosu śmietanę i przyprawy.

→ Z czym najlepiej podawać kluski śląskie?

Kluski śląskie tradycyjnie podaje się z sosem pieczeniowym i mięsem, najczęściej z roladami śląskimi. Dobrze komponują się też z gulaszem wołowym lub wieprzowym. Dla wersji wegetariańskiej, oprócz sosu maślanego, można podać je z grzybami duszonymi w śmietanie lub z sosem serowym.

→ Jak zrobić idealne wgłębienie w klusce śląskiej?

Aby zrobić charakterystyczne wgłębienie w klusce, uformuj najpierw kulkę z ciasta ziemniaczanego o średnicy około 5 cm. Następnie wciśnij kciuk w środek kulki, tworząc zagłębienie o głębokości około 1 cm. Ważne, aby nie przebić kluski na wylot - zagłębienie powinno przypominać małą miseczkę.